Ny androaniko

30 novambra 1996 io andro io.

(dia indreo ny olon-droa nofafazana vary - tso-drano mirary "fahavokarana" - rehefa avy nanao sonia ilay Boky.)

nosoratan'i Rosemonde Gérard.

Fihavanana, tsy misy dikanteny azo omena an'io hono :

• Parenté : tsia satria milaza rohim-pihavanana io
• Amitié : tsia satria azo lazaina hoe fifankatiavana
• Amour : tsia satria io no fitiavana
• Unité : tsia satria midika firaisankina
• Relation : tsia satria fifandraisana no dikany
• ...

 

Fihavanana : tsy mety hazavaina na adika fa hiainana. Ny Malagasy ihany no mahalala ny dikany satria izy ihany no miaina azy. Manana anjara toerana lehibe eo amin'ny fiainan'ny Malagasy ny Fihavanana.

Tsy mpikaroka na manam-pahaizana aho fa sarababem-bahoaka miady amin'ny fiainana andavandro ka tsy dia mandinika lavitra.  Fa mba nampiasaiko ihany ny "matière grise" kely ananako nandinihiko tsara an'io androany tolakandro manontolo. Izany tokoa ve hoy aho. Raha ny "contexte" nampivoaka ilay resaka dia toa manaiky aho fa izay tokoa. Handeha mba hampiasaiko ny solosaina hanaovako fikarohana momba izany hoy aho anakampoko, hihihi.

 

Ilay "contexte"  ? :

Tamin'ny talata maraina be aho nahazo antso avy amin'ny namako mba nangataka servisy : hitsena olona eny amin'ny seranam-piaramanidina fa ilay olona efa nantenainy hitondra azy eny (fa izy tsy mamily) tsy afaka tamin'ny ora farany. Nananako ny fotoana dia nekeko ny fangatahany fa efa fombanay eto rahateo ny tsy mifampihafahafa, taigna samy an-taigna. Nolazainy hoe iza ilay olona ho tsenaina hamonjy fivoriana iraisam-pirenena, fantatro anarana fotsiny. Malagasy ambony - sy malaza - hoy ny valalabemandry. Fantatro koa satria firesaky ny reninay foana taloha. Nifandray rizareo hatry ny fahakely, fa tapitra teo amin'io andiany io, tsy nahalala azy izahay ankizy, satria samy nanana ny fiainany izy ireo nony lehibe.

Kanjo nony tonga ny vahiny, izaho tsy nieritreritra hitonona, saingy ilay namako "mpirahalahy" amin'ny zokiko lahy, no nilaza hoe : " izy dia zandrin'i anona", dia tonga ilay vahiny dia nanao hoe  "zanak'i anona ianao izany" (Golemain!). "Eny tompoko". Teny an-dàlana dia nanontany ireo dadatoa sy nenitoanay izy, sy ireo bebe sy ny dadabe : aiza, manahoana,... 

Dia nanao kaonty iray sy valo teo aho aloha : adidiko ve ny manasa azy ireo hisakafo satria fantatro fa nifampitondra tsara mihitsy izy mianakavy roa tonta tamin'izany. Rehefa nalaina ambony nalaina ambany dia eny no neken'ny saiko. Kanjo nony nilazako ilay namako mahalala  azy ireo hilaza izany  amin'izy ireo, dia nilaza izy fa efa voafandrika zareo io alakamisy hariva noeritreretiko io. "Zarako aza naratra" hoy indray aho anakampo. Ny finiavana nisy fa ny fotoana no tsy nifanindry. Samy afaka izany. (Zany mba lohako ! hihihi).

Kanjo alarobia hariva, nahazo hafatra tanaty finday ilay ranamana hoe mba hanasa anao sy ry anona ary izy mivady ranona (ikalamako mivady io) amin'ny alakamisy antoandro. Dia golemain fanindroany fa ny andrizareo indray no tonga aloha.

Teo ampihinanan-kanina io tolakandro io moa izany no nivoahan'ity raikipohy ity hoe "ny fihavanana tsy mety adika fa iainana" satria rehefa avy nanazava tamin'ny iray latabatra izy momba ny fifandraisan-drizareo ray aman-dreny, ary nanambara izy fa tena tsy nampoiziny ary nahafaly azy mihitsy ny nahita sy nahalala ahy aty, dia nivoaka ny hoe "boribory ny tany", "tena tsy ampoizina an", "mahafinaritra kah". "lalina ny fiainana an" ; dia izy nanasa no namehy hoe : "tsotra ny antony : ny fihavanana". "Ka inona no handikana sy hanazavana izany amin'ny vazaha" hoy indray ny fanontaniana. Dia novaliany hoe "tsy azo adika sy hazavaina izany fa zavamisy iainan'ny Malagasy. Izy irery ihany no mahazo izany. Le Fihavanana chez les Malgaches, fiteny io satria izay nandalina momba azy io dia tsy nahita ny teny mahadika azy.

Misy hotsakotsakoina izany satria ny kaly teo efa levona koh. Tsy nampoiziko aloha e, satria izaho vao nilazana ny anarany dia tsy nirototra fa araka ny kajiko dia tsy misy hamakian'io olona io loha amin'izay izaho zanak'olom-pantany taloha mihitsy, ka tsy misy antony tokony hitononako hoe iza aho.

Fehiny : Nahay nihavana tokoa ny ray aman-dreny taloha.

Miala tsiny amin'i DadaRabe sy ny rakoto rehetra eto aho androany fa hanavaka kely ny Andriambavilanitra ary indrindra ireo rehetra mampirenty ity blaogy ity amin'ny tononkalony,

ka atolotro azy ireo ity hiran'andriambavilanitra toa anay ity :

Hiran'i Fiorella Mannoia, "Quelle che le donne non dicono".

(miala tsiny raha teny frantsay no nandikako azy fa haingana sy mora kokoa noho izy ireo zanak'olo-mirahavavy) 

 

"Ce que les femmes ne disent pas" 

 

Elles nous font compagnie certaines lettres d’amour

Paroles qui restent avec nous,

et  jamais nous nous en allons 

mais nous cachons de la douleur

qui glisse ; nous la sentirons après.

Nous avons trop de fantaisies, et si nous disons une mensonge

C’est une vérité manquée qui arrivera tot ou tard

Le vent change mais nous non

Et si nous nous transformons un peu

C’est pour l’envie de plaire à qui y est déjà ou pourra venir  rester avec nous

 

Nous sommes ainsi

C’est difficile à expliquer

Certaines journées amères, laisse tomber, d’ailleurs tu pourrais nous trouver ici

Avec nos nuits blanches,

mais nous serons pas fatiguées, meme quand nous te dirons encore un autre “oui”

 

Vite vite s’en vont des journées sans fin,

Silence ; quelle familiarité!

Et les phrases d' enfant laissent des traces

Qui tourneront. Mais qui les entendrait?

Et, des voitures, pour nous,

Les compliments du playboy

Mais nous ne les entendons plus

S'il y a celle qui n’en peut plus,

Le vent change mais nous non

Et si nous nous confondons un peu

C’est pour l’envie de comprendre ce qui ne réussit plus à parler

Encore avec nous.

 

Nous sommes ainsi, douces compliquées

Toujours plus émotionnées, délicates

Mais tu pourrais nous trouver encore ici,

Dans les soirs de tempete

Amène-nous des roses

Des nouvelles choses

Et nous te dirons encore un autre “oui”

C’est difficile à expliquer

Certaines journées amères, laisse tomber, d’ailleurs  tu pourrais nous trouver ici

Avec nos nuits blanches,

mais nous serons pas fatiguées, meme quand nous te dirons encore un autre “oui”

 

 

 

Natao androany 4 novambra 2007 moa izany ny fiadiana ny amboara ara-paritra teo amin’ny taranja “escrime” mampiasa sabatra, sampana zazavavy sy zazalahikely.

Natokako ato amin’ny blaogy izy ity satria mendrika ho tsarovako mihitsy (sy hireharehako foana fa mbola vitsy ny hafa loko no manao ity taranja ity eto Afrika, lol. Patriotisme mal placé ? hihihi).

Na dia efa 4 taona aza no nanaovan-dravavitokana ity taranja ity, dia izao no fandraisana anjara voalohany tena manan-danja natrehany, raha mbola famporisihana sy fiomanana daholo aloha ireo nataony isan-taona hatrizay. Manomboka 10 taona manko vao tena mpikambana ao amin’ny federasiona ny atleta ka sampana zazavavikely na zazalahikely no fanombohana, vao miakatra ho tanora, sns.

Ny indro kely fotsiny amin’ny tenin’ny mpandrafitra dia ity : nisy ihany fitongilanana nataon’ny mpitsara ny lalao, ka na tokony ho tafakatra tamin’ny famaranana aza izy hiady ny toerana voalohany na faharoa, dia voatery nionona tamin’ny laharana fahatelo. Atao akory moa fa mimenomenona fotsiny no azon’ny mpanofana sy ny atleta ary ny ray aman-dreny atao fa tsy zava-baovao ny toa izao.

Ny nampanontany tena anay ray aman-dreny  rehetra teo dia hoe inona no tokony hampianarina ny ankizy ? Ampianarina hizaka ny tsy rariny dieny izao kely izao ve izy ireo, sa hampianarina hiady  amin’ny tsy rariny sahady. Indrindra fa eo amin’ny lafiny fanatanjahan-tena tokony tsy hitranga ny toa izao. Voa ny tena aloha dia aleo nangina mba tsy hihitaran’ny resaka, nefa tsy mety kosa satria mampihena ny finiavan’ny ankizy hihoitra hiady mihitsy ny toa izao.

Fa GASY KA MANJA e ; raha ho avy ny andro iray, hanaovako kahitry be manadala ny sehatra hampisehoako ny maha afrikana ahy, hahaha.

Tsara ny valim-bokatra androany, faly ny mpampianatra fa mahabe fanantenana ireo mpianatra – iray toeram-piofanana (club) izy roa vavy nahazo ny laharana fahatelo - izay aloha no zava-dehibe izao. Ho hita eo ny kihon-dàlana iandrasana ny ambiny. 

Dia mba iny aloha izany zaraina amin’ny namana rehetra eto ny zanaka malagasy e, hihihi  !!!

 

P.S : inona kay ny fiteny ny "escrime" amin’ny teny gasy ??? Amin’ny escrime manko misy ny "épée", "fleurette" ary ny "sabre", ka tena tsy haiko ny dikan’ireo amin’ny teny gasy afa-tsy ny sabatra ; kanefa ny sabatra aza amin’ny teny gasy toa mahafoaka ireo lelamby rehetra ampiasaina ireo.