Ny androaniko

Ity hosodoko "Salvamento della testa di San Torpé" (i.e. "fanavotana ny lohan'i Md Torpé") sanganasan'i Gignaroli Giovan Bettino ity dia nandanianay minitra lava dia lava mihitsy raha nitsidika ny katedralin'i Pise izahay. Nanontany tena izahay hoe fa inona no zava-nisy teto ? taiza iny loha navotana tany an-dranomasina iny ?
Dia rafitra nitady tamin'ny aterineto toy ny mahazatra fa tsisy miala eo raha tsy mazava ny resaka tsinona. Teo vao nidanaka hoe hay ve izany izy ity e !

Ny anay dia tanànan'ny mpanankarena any atsimon'i Frantsa i Saint-Tropez fa tsy hainay izay tantaran'ingahy ity raha tsy tamin'io.

Torpè, Torpes, Torpezio, Tropezio, Tropez dia anarana ahalalana an'i Caïus Silvius Torpetius avokoa.
Araka ny tantara dia tamin'ny fotoana nandalovan'i Simona Piera apostoly tany Pise, mialoha ny hihazoany an'i Roma, no nahatonga azy ho kristianina.
Tandapa sy manamboninahitra mpiaro an'i Néron, amperora romanina nanjaka tamin'ny taonjato voalohany, i Caius raha mbola nivaivay ny fanenjehana sy faneren'ny fanjakana romanina ireo kristianina mba hivadika hanompo sampy.

Nisy fitokanana ny tempolin'i Diane tany Pise indray taona ary noteren'ny amperora hihira ho an'ny voninahitr'i Diane i Caius, saingy nandà tsy nety nivadika tamin'ny finoany izy.
Tezitra tamin'izay i Néron ka nandidy ireo miaramilany hampijaly an''i Caius.
Nefa, araka ny tantara hatrany, dia tapaka hatramin'ilay andry vato be namatorana azy rehefa nokapohina tamin'ny karavasy izy. Ary maty nianjeran'io andry vato io ilay miaramila nikaravasy azy.
Nomena ny liona sy ny leoparda indray izy avy teo saingy namotoka natory teo an-tongony fotsiny ireto biby masiaka.
Lany haika ny amperora ka nandidy ny hanapahana ny lohany.
Rehefa maty tamin'izany izy dia nasainy nataon'ireo miaramila tanaty lakana ka nalefa tany amin'ny onin'i Arno ny vatany, niaraka tamin'ny akoho iray sy alika iray izay noheveriny hihinana ny sisany.

Ny tanànan'i Pise moa no lalovan'ny ony Arno farany alohan'ny hivarinany any an-dranomasina ka dia nentin'ny rian-drano hatrany izany ilay lakana ary tsy niantsona raha tsy tany Héraclée, any atsimon'i France, izay tsy iza fa ny tanànan'i Saint-Tropez ankehitriny. Tsy niova, tsy simba, tsisy nanombinana hono ilay vatan'i Caius tamin'izany.
Voarakitra fa tsy izay ihany fa maro koa ny zavatra nangatahana tamin'ny anarany no tanteraka ka nahatonga ny eglizy katolika romanina nanandratra azy ho olomasina.

Ka i Caius, na i Masindahy Tropez izany no olomasina mpiahy ireo tantsambo sy mpiahy ihany koa ny tanànan'i Saint-Tropez, izay mankalaza izany isaky ny 29 aprily, daty voalazan'ny tahirin-tantara fa nanapahana ny lohany ka nahafaty azy.

Miezaka ihany aho mampiditra ato anaty blaogy ireto vohitra sy tanàna manan-tantara notsidihanay sao mba mahasoa anareo tia zaha-tany ka any Viterbo no itondranay sy ity zandrikeliko ity anareo eto. Tantara iray anatin'ny tantaran'i Viterbo ihany anefa izy ity fa mbola betsaka ny tsara ho fantatra momba azy.

Viterbo dia nantsoina ihany koa hoe "Tanànan'ireo Papa" satria tany no foibe nisy ireo Papa nandritra ny 24 taona, nanomboka tamin'ny antsasaky ny taonjato faha-XIII, araka ny fanapahan-kevitry ny Papa Alexandre IV. Ny trano fonenan'ireo eveka teo akaikin'ny katedraly ihany noho izany no nohatsaraina natao fonenan'ny Papa. Isan'ny fanitarana natao amin'ny andron'i Papa Clement IV koa ny nanorenana ny "Sala del Conclave" sy ny "Loggia della Benedizione".

Ny "Sala del Conclave"  dia io efitrano lehibe io izay natao fandraisan'ny Papa vahiny manan-kaja. Fa tao ihany koa no nifidianana ny ho Papa Ray Masina hitondra ny eglizy katolika romana. Ka ny voalohany sy manan-tantara dia ny fifidianana izay handimby an'i Papa Clément IV, nodimandry ny 29 novambra 1268. 

Izay no fifidianana Papa lava indrindra teo amin'ny tantara satria dia naharitra 2 taona sy 8 volana (1006 andro) ny fahabangan'ny seza fiandrianan'ny Papa. Ary izay no nitondra ny fanaovazana tamin'ny fanatanterahana ny Fifidianana Papa ka nahatonga ny "Conclave" fantatsika ankehitriny.

Ankoatra ny fizarazaran'ireo kardinaly nivory tao manko, satria samy nanana ny antokotokony sy ny tombotsoa arovany avy, dia nisy antony hafa ihany koa nampitarika ela ity fifidianana ity :

- 20 ny isan'ny kardinaly am-perinasa tamin'izany saingy ny iray dia tsy afaka namonjy ny fifidianana satria niondrana an'ady araka ny antson'i Louis IV hiatrehana ny silamo (croisade) ary matin'ny aretina pesta tany.
- tamin' ireo 19 nandray anjara tao indray dia nisy iray nametra-pialana noho ny fahosany sy ny fahanterany. Ary nisy kardinaly roa nodimandry nandritra ny fotoam-pifidianana.

Leo ihany ny mponin'i Viterbo noho izany fitarozahan'ny fifidianana izany satria mbola izy ireo koa no niantoka ny sakafon'ireo kardinaly. Hany ka nohidiandrizareo tao amin'io efitrano lehibe io izy ireo nanomboka tamin'ny volana mey na jona 1270. Izay no nahatonga ilay anarana hoe "Conclave" - nohidiana "cum clave", teny latina midika hoe "miaraka amin'ny fanalahidy".

Rehefa voafidy ny Papa vaovao dia mivoaka ny efitrano ireo kardinaly ary mankeo amin'io lavarangana tsara tarehy antsoina hoe "Loggia delle Benedizioni" io. Eo no ambara amin'ny vahoaka hoe nahazo Papa vaovao : Habemus Papam !
Ary avy eo no hanomezany ny tso-drano ho an'ny vahoaka.