Ny androaniko

Sary tamin'ny fanendrena kardinaly vaovao tamin'ny volana jiona 2018 teo ity. I zoky Kardinaly sy ity zokiko ity dia isan'ireo nahalala ahy nanomboka teo amin'ny fahaadolatsentoko satria zokibe tao an-trano izy ireo nanomboka tamin'izany fotoana izany.

Vao nahita ahy nitsena azy teny an-tseranana izy dia vaky vava hoe "tena ohatran'ny mahita sy mahare an'i maman aho aminao". Nampiako ity izaho nitafy lamba tamin'ity fotoan-dehibe nanendrena ho kardinaly an'i zoky Dezy ity dia tena nitamberina taminay telo mianadahy ny 35 taona lasa.

Fa ity pika sary ity apetrako eto satria dia nitsatoka tany amin'ny ati-fanahiko ny fanamarihana sy fanontanian'i zoky teny antsefatsefan'ny fifalianay teny : "Zandry a, misy alahelo manaloka ny fiainanao. Afaka zarainao amiko raha tianao."

Indroa be izao ilay fanontaniana no nipetraka isaky ny mahita hirika izy satria fifalian-dehibe tanaty efatra andro no nihaonanay ka tsy dia nisy nivalamparana.

Hitany fa nandainga aho. Hitany fa nitelina ranomaso aho. Hainy koa anefa aho. Hainy ny toetrako. Hainy fa akora ety ivelany fotsiny ity izaho be ati-doha ity fa marefo toy ny kristaly aho ao anaty ao.

Isaorako azy ilay fanajany ny fahanginako. Tsaroako amin'ity sary ity ny Fitiavana be mamehy anay mianakavy.

(Tsy teto izy no nanontany fa antony hafa indray ity fihinay mianadahy ity. Mitovy toetra izahay mianadahy fa izy mazava fo sy avy hatrany dia milaza zay tsy zakany fa tsy toa ahy.) 

​Tena mpankafy ny tarika Lolo sy ny Tariny hatrany am-boalohany aho​. Variana ihany anefa fa nisy hirany dia tsy haiko, sambany vao reko firy taona aty aoriana. Tsy dia nanana fahafahana namonjy rindran-kiran-drizareo koa moa ny tena fa mbola sahirana tamin'izany ka izay nandeha an'onjampeo ihany no tena hay.

Mahafinaritra ahy mahita ireo mpiondana LSNT sahirana mafy ao amin'ny facebook, miezaka manao antso avo azy 9 lahy hiverina an-tsehatra miaraka na dia indray mandeha fotsiny ihany aza. Raha misy izany ka sendra mba manana ny ampy entina mankany Madagasikara aho mety mba handray voromby mihitsy an ! (soa fa mbola afaka manonofy aloha hatreto, hihihi.)

Fa rehefa mihaino ity hirandrizareo iray ity kosa - nosoratan'i Erick Manana - dia toy ny mahita maso mihitsy an'ireo bandy ireo tamin'ireny. Nonina teny Anjohy sy Andohalo izahay tamin'izany fotoana izany. Mpianatry ry Mera tao amin'ny Maria Manjaka ary efa nianatra herintaona tao amin'ny sekoly anglikana tao Ambohimanoro koa. Dia nisy namanay rahateo nipetraka teo ambanin'ny tranondrizareo tery Ambohijatovo. Noho izany, azo lazaina fa nahita ny revin-drizalahy teny ambony tamboho mihitsy nandritra ny taona maromaro ihany.

Ka raha manao dia mianoatra mankany amin'ireny fotoana ireny ankehitriny dia mihomehy irery toa azy ireo ihany koa : moa ve mba tanaty saindrizalahy tamin'izany andro izany hoe hanao hira fahatsiarovana ireny izy ireo ampolo-taonany maro aty aoriana ? Mahafinaritra satria izahay koa izao mihaino ilay hira dia mbola mahatsiaro ireny daholo - na ny mpianatry ry Mera, na ny mpianatr'Ambohimanoro, Ambohijavoto avaratra, Paul Minault, lycée Gallieni, Sefrera Andohalo, sns izay nifanaretsaka teo amin'io sampanan-dalana teo Ambohijatovo io.

Manoloana ny sazy mihatra, herintaona an-tranomaizina, mahazo an'i Hiary dia manontany tena ihany aho hoe tena mahazo torimaso mamy daholo ve ireo nahatonga izao ?

Izaho manokana aloha dia manaiky fa misy fotoana tsy dia azoazoko ny fiaingany. Fa toetrany manokana moa izay ka tsy voatery ho tian'ny olona rehetra izy. Tsy mpinamana izahay fa matetika manaka-dresaka ao aminy aho rehefa resaka mahafinaritra ahy, satria misokatra ho an'ny rehetra ny pejiny. Fa eto kosa aho dia tena midera azy fa hatramizao aho aloha tsy mbola nahita resaka hoe miangavy "firaisankina" amin'ny mpiserasera rehetra i Hiary hanafaka azy any, na hoe nigonongonona fa tsy rariny ny nahazo azy. Nanaiky izy fa diso ary ny hafatra nampitainy koa mbola feno fahendrena hoe aza miditra amin'ny fiainan'ny olona. Tsapany ihany hoe tsongoy fon'olona tsongoy fon-tena. 

Mbola nahatazana io vondrona natsangany io aho fony mbola hitan'ny rehetra avy aty ivelany izy io, ary isan'ny tsy nankatò ilay izy mihitsy satria halako bika tsy tiako tarehy no tena betsaka tao, ankoatran'ny adala sy ondraondranana rehetra faly nahazo fahalalahana hanaratsy sy hanambany ny hafa. Ilay izy rahateo vao resaka hoe fifosana dia tsy tsara mihitsy ny entiny na ahoana na ahoana hanadiovana ny fisiany. Raha hanatsara "pipole" angamba tsisy tsara ohatry ny miteny aminy mivantana hoe tsy mety izao, satria ny mifosa dia miresaka ilay olona rehefa tsy eo izy. Misy moa dia tena mivoana tanteraka. Ohatra iray, misy nanakiana ny fiankanjon'ny artista iray dia avy daholo babay sy lohavohitra amin'ny angady sy harona. Hatramin'ny hoe "mitaiza tanora ianao amin'ny mahaartista anao ka zao ve no fiankanjonao ?!!!" Oadrayyy, inona ary itony ! Ny ray aman-dreny no mitaiza ny zanany amin'ny fiankanjony fa tsy ny artista. Raha mihira izy hoe mifoha rongony dia mangalara daholo ianareo dia tena marina izay. Fa raha izay fiankanjony, soranjandiana io koh ! (tapitra ny ohatra fa mba tsetsatsetsa).

Ka hoy aho hoe misimisy ihany ny ankolafin'olona tokony hisaotra an'i Hiary amin'zao ora maizina ho azy izao :

- ireo nihoa-pefy tamin'ny resaka rehetra tao amin'ilay vondrona ka nahatonga ny fitoriana nony farany, fa dia nanaram-po mihitsy nomeny sehatra nifosana. 
- ireo mpiandraikitra ny vondrona "afaka madiodio", tsy voaroiroy kely akory fa efa misy an'i Hiary nijoro tamin'ny tongony nisolo vaika ny ankalana.
- ny fitondram-panjakana nahazo zanak'ondry atao sorona, ho fampitandremana fa zay mbola mitetateta eo dia hifafa ny kihony toa an'i Hiary. 
- ireo mantamanta vava fa nahay nilamina ihany, tsy manakotaba ny fitondram-panjakana intsony fa matahotra sao hanao vakansy herintaona eny ambany atsinanana.

Ny mampalahelo amin'ity fotsiny dia tsy afaka hampiseho firaisankina betsaka ankoatra ny #FreeHiary ny blaogasifera malagasy satria resaka fiainan'olona manokana no voakitika tamin'ilay tantara fa tsy hoe niady ny tsy mety ataon'ny mpitondra izy ka niharan'ny tsindrihazolena. Raha ity faharoa ity manko dia afaka niady ny hamotsorana azy ny vahoaka satria "gadra politika" izy amin'izay.

Izao no hoe bibilava sinambotr'ankizy... Fa araka ny fiteny iray hoe izay tsy mahafaty dia mampatanjaka, mahabe hery (hoy aza ny vazivazin'ny rainilita hoe izay tsy mahafaty mahalasa faikam-boto). Miampy ny fianarana tsy matoky olona intsony fa ny vadiny ihany sisa no nanaiky fa nanoronoro hevitra azy tao amin'ny fiandraiketana ny vondrona, ka nampidi-kizo azy saika nampiaraka nigadra azy mivady. Ankoatra izay dia efa lesona hay hatramizay hoe havako raha misy patsa no betsaka. Dia mankahery azy manokana sy ny fianakaviana keliny tokoa no mba azoko atao angamba. Asa raha mbola haverina hodinihana ny momba azy atsy ho atsy na dia miandry ny herintaona ivoahana fotsiny no hany azo atao...

Misy zavatra iray mampitsiky ahy fotsiny eto fa miparitaka be moa ao ny sarin'i Justin Trudeau, praiminisitra kanadiana. Nivoaka daholo ny sariny fahiny fa tena bôgôsy hatry ny fahakeliny ingahy. Lasa gaigy aby ny ampela ao amin'ny facebook. Dia avy aho amin'ny vazivaziko mahazatra hoe mba itadiavo ny sarin'ny praiministrantsika fony adolantsento koa nama fa mba asehontsika koa ny antsika a... Tsisy sahy namaly lay resaka, nefa raha talohaloha teo izay dia asa angamba zay vanitika tsy vanitika tao - laolina. Isa Folo ho an-drafanja fa tena nandaitra ny nanagadrana an'i Hiary, mbola tsy mitoko ary angamba tsy hitoko intsony ny mpiserasera malagasy. Tampina ny daomy.

Ity lahatsoratro 8 taona lasa ity indray no tsaroako raha nahita ity sary ity aho omaly ka aleo atambatro ato : ny feeling tao an-tranon'omby raha alaina sary an-tsaina hoe miaina izao vaninandron'ny teknolojia izao.

------------

18 JANOARY 2008

OUF vita ny fety, milamina sy voadio ny trano (tato ihany no nariana ny fako fa tsy lasa any Naples kah !).

Dia nakanaka aina nandinika ny fety nifanesy teo moa, dia niverina kely tany amin'ny Noely indray ny saina, dia tonga indray ny fanontaniana hoe :

Inona angaha no mety nitranga raha toa ka vehivavy ireo Majy telo nanatitra fanomezana ho an’i Jesoa zazakely ?

Nanontany làlana izy ireo.

 Tonga ara-potoana izy ireo.

Nanampy nampiteraka an’i Maria izy ireo.

Nanadio ny tranon’omby izy ireo.

Fanomezana tena ilaina no natolotr’izy ireo.

Sy zavatra azo hohanina.

Fa mba inona kosa angaha ny resaka mety ho re teny an-dalàna raha nody izy ireo ?

Kay, mba hitanareo ve ilay kapa nanaovan’i Maria  niaraka  tamin’ilay akanjolavany ?

Ary ilay zaza tena tsy mitovy amin’i Zozefa mihitsy e !

Fa mba ataon-drizareo ahoana  koa angaha ny mipetraka miaraka amin’ireo biby ireo anatin’io trano io ?!

Ka ny ampondrany aza mahia kaozatra ohatran'ny inona koh !

Ary Zozefa ange hono toa tsy miasa akory e ! Toa saomera hoe...

Enga anie fotsiny ka averiny ny vilany nitondrantsika vary sy laoka teo e !

  Virjiny hono Maria ! ntss, virjiny ny any ankaratra, olona niaraka tamiko teny Ankatso iny, fantatro tsara mihitsy !!!

Asa re ! 

Efa elaela ihany aho no saika handrakitra ity dingana iray mba vitako tamin'ny fiainako ity tato saingy tsy nirototra loatra fa nataoko hoe tsy zava-dehibe mila tsarovako loatra. Fa roa andro mifanesy izao dia misy namana roa miteny zavatra mamerina ahy hieritreritra azy ity foana.

Nandritra ny folo taona mahery aho niasa tamina ramatoa izay, efa 70 taona any ho any izy izao angamba satria latsaka kelin'izay izy tamin'izany. Ny reniny efa 90 angamba zay na mahery. Tsy dia misy asabe manakory natao tao aminy fa matetika dia lany andro miresaka zahay mianaka. Saingy telo na efa-taona lasa nony tsy nanana fiara intsony aho dia tsy nety tamiko intsony lay nankany aminy. Avy hatrany dia reny ny fahabangana ka nony afaka volana vitsivitsy dia nantsoiny foana aho hoe rahoviana ianao no hiverina. Tsy izay irery anefa ny olako saingy kamo be aho hitantara aminy dia avy dia tsy novaliako intsony ny antsony. Dia navelako tany izy. Misy fotoana anefa dia miasa ny saiko hoe efa nahazo taona izy mianaka, raha sanatria tonga ny andro tsy haha-eo azy intsony dia mety hanenenako izao fahanginako izao ka tokony mba hamangy azy ihany aho. Nefa tsy vitako foana ilay izy fa tena tsy te-hitantara aminy ny olako aho fa haiko fa tsy ho tanako ny ranomasoko fa izaho bekoretaka izay. 

Fa tamin'ny iray volana lasa izay dia noraisiko an-tànana ny heriko rehetra, tsy maintsy tonga any aho hoy aho. Noraisiko ny fiarabe iombonana dia lasa aho. Kanjo - soa ihany, vintana angamba hoy aho, hehehe - tsy tao izy. Dia hoy aho hoe tsy maintsy antsoiko izy izany ilazako hoe eto aho ary andrasako izy raha efa akaiky hody. Satria raha mody fotsiny aho dia tsy ho fantany mihitsy hoe "efa tonga nitady azy". Nantsoiko izy fa hay lasa vao maraina nankany amin'ny tranony any an-tendrombohitra izy mianaka nanao faran'ny herinandro.

Dia nolazaiko azy hoe izaho ato am-baravarana saika hanao mamikely anareo mianaka. Efa ela aho no saika handalo fa tsy ampy herin-tsaina hiresaka (sady kendan-dranomaso ihany aho miresaka amin'ny finday, tsssss) fa androany tena nataoko izay nandalovana. Faly be izy naheno ny feoko ary mino aho fa azony ny toe-panahiko nahatonga izay rehetra izay fa izy indray no nankahery ahy. Nahatsiaro tena faran'izay maivana aho nony avy nanidy finday. Tsy dia fanaoko izay dingana izay kanefa dia vitako satria tena tsy nandry ny saiko.

Ka naharay mailaka avy amin'ny namana iray aho zao maraina izao dia nanganohano kely indray ny masoko. Teto amin'ny blaogasifera no nampinamana anay tamin'izany, niara-nitolona tamin'ny fanaovana asa-soa sy niara-nivanitika tamin'ny hagegena ihany koa, dia avy teo nifampitarika tany amin'ny facebook. Nony niala tany aho dia mbola vitsy aloha hatramin'izao ny namana nanoratako mailaka na nafarako olona hampita kopa-tànana. Ka ankoatra azy ireo, sy ianareo zay mamangy ity blaogiko ity, dia misy ny namana manomboka miasa saina any hoe nisy inona no tsy hita intsony aho. Anisan'ireny izy saingy soa fa tsaroany hoe voarakitra tany amin'ny blaoginy tamin'izany ny adiresiko dia io izy nanoratra io : matahotra aho sao dia vaovao ratsy ny aty amin-dry fa tiako indry, tena tiako be [...] Mba omeo vaovao akia aho.

Dia avy hatrany koa dia ny tenin'ilay namana iray omaly no niverina tao an-dohako raha nizara ilay hiran'i Gildas Arzel hoe "Avant de t'aimer" izy. "Aza hadino mihitsy, hoy izy, ny miteny hoe tiako ianao amin'ny olona izay tianao fa mandalo fotsiny ihany izao fiainana izao."

Manampy trotraka izany ny famaranan-dresakay sy Angie Boutax ary sefo Hery matetika hoe "tiako be nareo an, aleo lazaina zao sy averimberina ihany fa tena tsy hay ny rahampitso". Sady miaraka manao zavatra ara-sosialy ihany izahay telo mianadahy no mifanafatrafatra foana.